Да Міжнароднага дня роднай мовы, які адзначаецца кожны год 21 лютага як садзеянне абароне і захаванню моў народаў свету, у Акадэміі Міністэрства ўнутраных спраў Рэспублікі Беларусь з лекцыяй на тэму “Дзяржаўнасць беларускай мовы” выступіла галоўны навуковы супрацоўнік аддзела гісторыі беларускай мовы Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі (філіял “Інстытут мовазнаўства імя Якуба Коласа”) доктар філалагічных навук Мароз Валянціна Канстанцінаўна.
Гутарка ў форме дыялогу прадугледжвала найперш засяроджанне на размежаванні паняццяў “дзяржаўная мова” (national language) і “афіцыйная мова” (official language). Мова, якая ахоплівае ўсё насельніцтва дзяржавы, функцыянуе як прававы інстытут. Дзяржаўная мова ў Рэспубліцы Беларусь выконвае інтэграцыйную функцыю ў палітычнай, сацыяльнай і культурнай сферах і выступае ў якасці сімвала дзяржавы. Паняцце “дзяржаўнай мовы” звязана з мэтанакіраванай, усвядомленай моўнай палітыкай дзяржавы, з распрацоўкай прававых норм у галіне моўных зносін. Афіцыйны статус мовы распаўсюджваецца толькі на сферы дзяржаўнага кіравання, заканадаўства і судаводства.
У арт. 17 Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь вызначана, што “Дзяржаўнымі мовамі ў Рэспубліцы Беларусь з’яўляюцца беларуская і руская мовы”. У адпаведнасці з практыкай, якая склалася, работнікі органаў дзяржаўнага кіравання і юрыдычных асоб абавязаны валодаць абедзвюма дзяржаўнымі мовамі. Разам з тым была звернута ўвага на тое, што валоданне абедзвюма мовамі ўсімі грамадзянамі, а тым больш кожным, не прапісана ў Канстытуцыі і іншых заканадаўчых актах Рэспублікі Беларусь.
У адпаведнасці з Законам, для супрацоўнікаў органаў унутраных спраў веданне дзвюх моў прадугледжана ў аб’ёме, неабходным для выканання службовых абавязкаў. З гэтага вынікае, што веданне абедзвюх моў для асобных катэгорый грамадзян з’яўляецца дадатковым кваліфікацыйным патрабаваннем.
Пытанні, якія задалі курсанты на завяршэнне сустрэчы, сведчаць пра зацікаўленасць аўдыторыі правазнаўчай тэматыкай.
Мароз В.К.
