У рамках мерапрыемстваў, прысвечаных Міжнароднаму дню роднай мовы, 17 лютага 2025 г. адбылося падпісанне дагавора аб супрацоўніцтве паміж Цэнтрам даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі і ДУА «Гімназія № 22 г. Мінска».
Вучоныя-мовазнаўцы на Віцебшчыне
Тыдзень роднай мовы для Інстытута мовазнаўства ім Якуба Коласа ў гэтым годзе пачаўся з Віцебска, дзе ў абласной бібліятэцы імя У.І. Леніна 13 лютага прайшла творчая сустрэча «Пароль неўміручасці — родная мова», у якой прынялі ўдзел дырэктар Інстытута мовазнаўства імя Якуба Коласа Ігар Лявонавіч Капылоў, вядучы навуковы супрацоўнік аддзела гісторыі беларускай мовы Эльвіра Валер’еўна Ярмоленка, загадчык сектара камп’ютарнай лінгвістыкі Уладзімір Аляксандравіч Кошчанка (у рэжыме анлайн), супрацоўнікі і чытачы бібліятэкі, настаўнікі беларускай мовы і літаратуры агульнаадукацыйных школ Віцебскай вобласці, краязнаўцы, паэты і пісьменнікі.
Тыдзень роднай мовы ў Віцебску пачаўся з прэзентацыі кнігі «Беларуская мова ад А да Я»
Выданне прадставіў дырэктар Інстытута мовазнаўства імя Якуба Коласа Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі, старшыня Рэспубліканскай тапанімічнай камісіі пры Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі Ігар Капылоў у Віцебскай абласной бібліятэцы на творчай сустрэчы «Пароль неўміручасці — родная мова».
— Гэта навукова-папулярнае выданне, у якім знойдуць каштоўныя для сябе веды як дзеці, так і дарослыя, — расказаў Ігар Капылоў. — Кніга па-свойму ўнікальная: яна змяшчае вялікі блок гістарычнай інфармацыі, але пададзена яна проста і зразумела.
У кнізе ў папулярнай форме распавядаецца пра галоўныя падзеі ў гісторыі развіцця нацыянальнай мовы, яе адметныя рысы, знакавыя пісьмовыя помнікі і сучасныя слоўнікавыя выданні. Прыводзяцца цікавыя моўныя факты, выказванні паэтаў і пісьменнікаў пра роднае слова, самабытная лексіка, прыказкі, якія адлюстроўваюць каларыт беларускай мовы. Інфармацыя суправаджаецца багатым ілюстрацыйным матэрыялам. Тыраж выдання — 2 тысячы асобнікаў.
Прэзентацыі кнігі “Лексiчны атлас беларускiх народных гаворак : аналітычныя і даведачна-інфармацыйныя матэрыялы”
Шаноўныя калегі!
18 лютага 2025 г. у 14.00 у Цэнтральнай навуковай бібліятэцы імя Якуба Коласа адбудзецца прэзентацыі кнігі “Лексiчны атлас беларускiх народных гаворак : аналітычныя і даведачна-інфармацыйныя матэрыялы”.
Кніга ўбачыла свет у выдавецтве “Беларуская навука” ў кастрычніку 2024 г.
Працу падрыхтавала В. М. Курцова, загадчык аддзела дыялекталогіі і лінгвагеаграфіі Інстытута мовазнаўства імя Якуба Коласа Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры.
Гэта кніга ‒ комплекснае выданне, дзе абагульняльныя аналітычныя матэрыялы пра фундаментальны навуковы праект “Лексічны атлас беларускіх народных гаворак” спалучаюцца са звесткамі пра даследчыкаў, навуковая дзейнасць якіх была ўганаравана дзяржавай. У публікацыі расказваецца пра гісторыю стварэння працы і яе метадычнае забеспячэнне, раскрываецца змест карт, іх асаблівасці і значэнне. Кніга ўтрымлівае таксама розныя даведачна-інфармацыйныя матэрыялы, якія з’яўляюцца неабходным складнікам такіх навуковых выданняў.
Сардэчна запрашаем прыняць удзел у прэзентацыі новага выдання.
Адрас бібліятэкі: г. Мінск, вул. Сурганава, д. 15, Цэнтральная навуковая бібліятэка імя Якуба Коласа НАН Беларусі, канферэнц-зала (аўд. 110).
ПЛАН мерапрыемстваў, прысвечаных Міжнароднаму дню роднай мовы
Міжнародны дзень роднай мовы – штогадовае свята, заснаванае рашэннем Генеральнай сесіі ЮНЕСКА ў 2000 г. Галоўная мэта свята – захаванне моўнай і культурнай шматстайнасці ў свеце, падтрымка нацыянальных моў і культур, а таксама забеспячэнне права кожнага грамадзяніна карыстацца роднай мовай.
Пляцоўка адкрытых камунікацый «Тыдзень роднай мовы»
з 13 па 21 лютага 2025 г.
Рэспубліканская дыктоўка па беларускай мове, прымеркаваная да Міжнароднага дня роднай мовы.
Дарагія сябры!
Інстытут мовазнаўства імя Якуба Коласа Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі, Цэнтральная навуковая бібліятэка імя Якуба Коласа і канал «Культура» Беларускага радыё запрашаюць прыняць удзел у Рэспубліканскай дыктоўцы па беларускай мове, прымеркаванай да Міжнароднага дня роднай мовы.
Дыктоўка адбудзецца 21 лютага 2025 г. з 13:00 да 14:00 у рэжыме анлайн-трансляцыі на youtube-канале Інстытута мовазнаўства імя Якуба Коласа (https://www.youtube.com/@yakub-kolas-institute). Плануецца таксама прамая трансляцыя дыктоўкі на канале «Культура» Беларускага радыё.
Для ўдзелу ў мерапрыемстве просім прайсці рэгістрацыю па спасылцы:
https://forms.gle/rcndsYjES8KmtboV7
Будзем рады бачыць вас сярод удзельнікаў нашага мерапрыемства!
Тэлефон для даведак: +375 17 270-04-74,
электронная пошта: dyktouka21@gmail.com; dyktouka23@gmail.com
“100 ідэй для Беларусі”
3 лютага 2025 года ў Старшыня Прэзідыума Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі У. Р. Гусакоў узнагародзіў пераможцаў адборачнага этапу рэспубліканскага маладзёжнага праекта “100 ідэй для Беларусі”.
Сярод узнагароджаных – малодшы навуковы супрацоўнік аддзела гісторыі беларускай мовы Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры Нацыянальнай акадэміі навук (філіял “Інстытут мовазнаўства імя Якуба Коласа”) Мацеша Дар’я Сяргееўна. Яе праект “OCR мадэль для распазнавання старажытных беларускіх тэкстаў з выявы быў адзначаны дыпломам і прыняты на наступны этап конкурсу.
Рэспубліканская навуковая канферэнцыя “Беларускае гістарычнае мовазнаўства: стан і перспектывы развіцця” (да 90-годдзя з дня нараджэння члена-карэспандэнта НАН Беларусі Аляксандра Мікалаевіча Булыкі)
Запрашаем Вас прыняць удзел у Рэспубліканскай навуковай канферэнцыі “Беларускае гістарычнае мовазнаўства: стан і перспектывы развіцця” (да 90-годдзя з дня нараджэння члена-карэспандэнта НАН Беларусі Аляксандра Мікалаевіча Булыкі), якая адбудзецца 18–19 сакавіка 2025 года.
Круглы стол «ГОСУДАРСТВЕННЫЕ ЯЗЫКИ РЕСПУБЛИКИ БЕЛАРУСЬ. АКАДЕМИЧЕСКИЕ ИЗДАНИЯ КАК НАУЧНОЕ И ПРАКТИЧЕСКОЕ ОБЕСПЕЧЕНИЕ ПАРИТЕТНОГО ИСПОЛЬЗОВАНИЯ И БЕСКОНФЛИКТНОГО ФУНКЦИОНИРОВАНИЯ БЕЛОРУССКОГО И РУССКОГО ЯЗЫКОВ В СОВРЕМЕННОМ ОБЩЕСТВЕ»
21 студзеня 2025 года на базе філалагічнага факультэта БДУ адбыўся круглы стол. Навуковае мерапрыемства было арганізавана аддзелам беларуска-рускіх моўных сувязей Інстытута мовазнаўства імя Якуба Коласа сумесна з кафедрай рускай мовы. Круглы стол праводзіўся з мэтай азнаямлення выкладчыкаў-філолагаў з акадэмічнымі выданнямі, у прыватнасці, “Русско-белорусским системным семантическим словарем” у 2 тамах (2023) і “Избранными трудами по сопоставительному исследованию лексико-семантических систем близкородственных языков” (2024), якія падрыхтаваны супрацоўнікамі аддзела беларуска-рускіх моўных сувязей.
ТРЭЦІ ЭТАП РЭСПУБЛІКАНСКАЙ АЛІМПІЯДЫ ПА БЕЛАРУСКАЙ МОВЕ І БЕЛАРУСКАЙ ЛІТАРАТУРЫ Ў МІНСКУ
Трэці этап рэспубліканскай алімпіяды па вучэбных прадметах “Беларуская мова” і “Беларуская літаратура” за 2024/2025 навучальны год адбыўся14–16 студзеня ў Мінску.
Ужо традыцыйна ў журы алімпіяды акрамя настаўнікаў школ і выкладчыкаў вышэйшых навучальных устаноў г. Мінска ўваходзілі супрацоўнікі Інстытута мовазнаўства імя Якуба Коласа – вядучы навуковы супрацоўнік аддзела сучаснай беларускай мовы кандыдат філалагічных навук Вікторыя Іванаўна Уласевіч і вядучы навуковы супрацоўнік аддзела гісторыі беларускай мовы кандыдат філалагічных навук Эльвіра Валер’еўна Ярмоленка.
